Okra, Chinese yam, lotuswortel zijn supergezond, vooral vanwege de slijmstoffen, meldden wij ย kort geleden. Maar je hoeft niet zo ver te gaan. Dezelfde stoffen zitten ook in heerlijke inheemse groenten als postelein en kruiden als weegbree, lindebloesem en heemst. Hier zeven voorbeelden, met recepten om te genieten en voor je gezondheid.
De spanning op de Nederlandse arbeidsmarkt is ongekend groot.
Twee op de vijf werkende of werkloze Nederlanders zijn het afgelopen kwartaal minimaal รฉรฉn keer benaderd om van werkgever te veranderen, of te komen solliciteren. Lees hier waarom anders solliciteren belangrijk is ๐๐๐
Op zoek naar een authentieke zee ervaring landden we halverwege de Franse falaisekust in een stil dorpje dat zich wat ongemakkelijk tussen de krijtrotsen had genesteld. Er hing een indringende geur van vissekoppen en mosselschelpen. Op 20 meter van het strand vonden we ons onderkomen. Een sober geklede dame van middelbare leeftijd deed open, er hing triestheid om haar net te oude pullover, haar keurige kortgeknipte haren en vooral haar glimlach, met een wereld van verdriet achter haar beleefdheid. โMijn man is kort geleden overleden.โ Haar fijngesneden Franse gezicht vol lijntjes van subtiele melancholie.
Ze zei het terloops, alsof je een scheefstaande bloem bij het langs lopen even terug op zijn plek schuift tussen de rest van het boeket. Een boeket was zij ook, vol waardige distinctie. Geen een om snikkend je gezicht in te begraven, maar om peinzend en bewonderend naar te kijken.
โDeze dingen zijn de basis, de rest spreekt voor zichโ, zei ze ter afsluiting van haar korte instructie en overhandigde ons de sleutels. โVeel plezier in ons huisjeโ. En ze vertrok.
Die middag hulde een fijne mist die vanuit zee op kwam zetten, de straten in een ijle betovering waar de zon nog net doorheen kwam. โBijzonder ditโ, zei ik tegen een ober in een restaurant aan het haventje. โVinden wij ookโ, antwoordde hij. โDit is vrij zeldzaam.โ
Door de vallende duisternis, in de groeiende mist, wiekte met weidse, trage vleugelslagen een grote witte vogel weg. Ik keek hem na tot hij om de hoek van het klif verdween.
Geluk hebben en gelukkig worden is zeker niet alleen een kwestie van toeval. Dit concludeerde de Britse psycholoog Richard Wiseman na een tienjarig onderzoek. Geluk hangt in belangrijke mate af van iemands eigen houding. Geluksvogels zijn geneigd om mogelijkheden op te merken en te grijpen die hun geluk dichterbij brengen. Tobbers hebben het te druk met tobben om die op te merken.
Tot onze grote opluchting mogen de bijna 500 bomen die bij Huis Doorn gekapt zouden worden, toch blijven staan. Ik plaatste een opiniestuk in De Volkskrant dat werd overgenomen in het Nederlands Dagblad en mobiliseerde omwonenden in hun protest, samen met onder andere Jaap Holwerda die zich sinds jaar en dag als vrijwilliger inzet voor Huis Doorn en voor het behoud van natuur en monumenten in zijn woonplaats Driebergen. Het kapplan zorgde voor veel onrust, er kwamen petities en het Rijksvastgoedbedrijf ontving vele brieven. Het RVB moet nu een nieuw plan maken met behoud van alle bomen. Ieder die ons steunde in ons verzet, wil ik bij deze bedanken. Blijft waakzaam…en laten we ons ook wat ogenblikken van blijdschap gunnen en trots….
In Doorn staat een prachtig bos op het punt van omvallen. Dat komt niet door de huidige droogte, die heeft het glansrijk doorstaan. Als dit bos al valt dan zal de oorzaak zeker de mens zijn. Wie anders dan hij? In dit geval: de projectontwikkelende, masterplannende vastgoedmens bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB). Het is nog niet zo ver. Het is alleen nog maar een plan van het RVB, al doet zij voorkomen dat het al beklonken is. Dat is het niet. Een tip van de sluier: in het masterplan moeten 484 grote gezonde beuken om, variรซrend in leeftijd van 75 tot 200 jaar.
Beuken bij Huis Doorn, foto: Frank Flippo
(Door Frank Flippo)
Het parkbos rond Huis Doorn is oud, karakteristiek en fotogeniek. Het is een geliefde trouwlocatie en evenementenlocatie, het is een beeldmerk van Doorn en favoriet bij evenementen met een historisch tintje. Hollywood-filmster Audrey Hepburn bezocht er haar familie, de Duitse keizer vond er een hooggewaardeerde toevlucht. Vele generaties groeiden op onder deze boomkruinen. Mede aan Huis Doorn dankt de Utrechtse Heuvelrug het epitheton โde streek die zichzelf is geblevenโ.
Misschien is dit binnenkort verleden tijd. Misschien krijgt het Rijksvastgoedbedrijf van het college van Utrechtse Heuvelrug toestemming om te gaan kappen. Kappen zou betekenen dat de kip met de gouden eieren wordt geslacht. In het sprookje slachtten ze hem om bij de goudbron te komen. Maar in het doodgemaakte lichaam was niets anders te zien dan het inwendige van een kip. Nooit meer legde hij gouden eieren. Als hij in leven was gebleven, had hij rijkdom kunnen blijven schenken aan iedereen die in zijn buurt kwam. Zo lang de oude beuken bij Huis Doorn blijven leven, zullen ze koelte, schaduw, zuurstof schenken, en een weldaad voor de ogen aan iedereen die ze bezoekt.
Overlevers
Enigszins badinerend noemt het RVB dit โsentimentenโ en dient een recept voor vernietiging op met aantrekkelijke eigentijdse woorden als vernieuwing, verjonging en diversiteit. 484 grote oude beukenbomen variรซrend van 75 tot 200 jaar oud kapot maken om plaats te maken voor โdroogtebestendige soortenโ.
Argument: beuken zullen toch niet meer bestand zijn tegen de droge tijden die ons wachten. Dit is naar mijn mening een volstrekt gelegenheidsargument dat geen โhout snijdtโ. Het is namelijk in strijd met hoe de natuur functioneert en hoe soorten zichzelf evolutionair versterken.
Dieren- en plantensoorten bewijzen hun kracht en overlevingsbestendigheid vooral in klimatologisch moeilijke tijden. Waar anderen afsterven, blijven er bijna altijd populaties over die tegen alle verwachtingen in uitstekend de nieuwe omstandigheden het hoofd kunnen bieden en dan vooral als het een groep is (zoals de populatie beuken). Levende wezens zijn geen identieke monolithische eenheden. Zij zijn individuen met een eigen genenpool. Hierdoor gebeurt het schijnbaar onwaarschijnlijke toch steeds opnieuw: vissen die op het land leren leven, woestijnratten die onmogelijk hete omstandigheden te boven komen, en bomen die ondanks grote droogte er over een eeuw gewoon nog zijn. In Australiรซ werd een paddensoort uitgezet. Binnen een generatie leerde het van oorsprong trage dier hard rennen en het vochtige dier leerde zijn sappen te behouden om te overleven in de woestijn. In Noorwegen ligt het noordelijkste bos ter wereld. Stabbursdalen, met unieke exemplaren die het hoofd kunnen bieden aan veel grotere kou dan hun soortgenotenโฆterwijl het ogenschijnlijk dezelfde bomen zijn als hun zuidelijker levende kameraden. Misschien onderschatten de vastgoedmensen van het RVB de veerkracht van de natuur.
Waterreservoir
โDe beuken kunnen in de toekomst niet tegen de droogte, dus we halen ze preventief neerโ. Het is een parafrase, maar geeft zo ongeveer de redenering weer. Met ditzelfde argument kunnen de overige half miljoen tot miljoen beuken in ons land ook alvast allemaal tegen de vlakte. Eigenlijk is het een antwoord op de vraag: hoe kunnen we in sneltreinvaart de opwarming van de aarde en de verdroging verder opjagen?
Elke beuk die op dit moment in leven is, betekent bovendien een enorm levend waterreservoir dat niet zomaar verdampt, maar zijn uiterste best doet dat water te behouden. Dus wat gebeurt er als in een klap niet รฉรฉn beuk, maar een grote lap gezond volwassen beukenbos verdwijnt? Bomen in de omliggende bossen zullen het moeilijker gaan krijgen, sneller verdrogen, meer last krijgen van wind en gevoeliger worden voor ziekte en beschadiging.
In Duitsland heeft men dit soort vochtregulerende natuurlijke mechanismen al begrepen. Waar โdrogereโ bomen als dennen wegkwijnen, planten ze daar in de beekdalen beuken aan. Hier in Nederland zijn we kennelijk nog niet zo ver. Want het RVB stelt voor, beuken te vervangen door โdroogtebestendigeโ jonge aanplant. Wie kan zich de vele reeksen landelijke boomplantdagen herinneren waarin schoolkinderen zaailingen in de grond duwen? Is uit al die plantdagen ooit een substantieel bos uitgegroeid? Boomplantdagen zijn een product van marketing. Jonge aanplant is hartverwarmend, maar kan in de verste verte geen oude, volgroeide boom vervangen. Een jong sprietje genereert bijna geen zuurstof, werpt geen schaduw, bevat weinig water. En is veel gevoeliger dan een stoere oude boom. Vergelijk het met uilskuikens tegenover een grote volwassen oehoe.
Jonge zaailingen gaan vaak dood omdat ze in aanplantperken zijn gepoot. In de natuur hebben ze meer overlevingskansen omdat ze tussen oude reuzen in staan die hen helpen bij het opgroeien. Naakt en kwetsbaar, beschermd door metaalgaas tegen vraat staan ze in de zengende zon. Een mensengeneratie verder en wat kon overleven, wordt een beginnend stukje bos. Als oude bomen om gaan, treurt de omgeving om de teloorgang van wat best tegen een stootje konโฆ. Maar niet tegen de motorzaag.
Uit ander hout gesneden
De Utrechtse boswachter Joris Hellevoort schreef een boek over bijzondere bomen, en in het NOS- journaal van 7 september 2022 zei hij: zie je deze 600-jarige eik? Hij is zo oud kunnen worden doordat hij lange droogteperiodes en stormen heeft overleefd. Laten we zuinig zijn op de oude bomen die we hebben, want ze vertegenwoordigen uithoudingsvermogen zonder weerga.
Stel nu dat we de huidige droge periode omschrijven als het klimaat dat een griepje heeft. Ineens ligt het argument van het RVB dan in lijn met politieke beslissingen rond de intensieve veehouderij, waar omwille van een griepje soms honderdduizenden dieren preventief worden geruimd. โZoโn griepje is gevaarlijk, dus we maken ze gelijk maar allemaal doodโ.
Zoals we in de natuur zien, zijn er ook bij vernietigende ziekten altijd individuele overlevers. Zij die een crisis te boven komen zijn doorgaans uit sterker hout gesneden dan zij die het niet redden. Je hoeft ze alleen maar de kans te geven, zich te bewijzen. Dus vooral niet gaan zagen.
Het RVB schreef een versluierde oproep tot massale kap met het overheidslogo erboven, vol paaiende woorden als diversiteit, en met onder haar mantel een voor bomen dodelijk wapen: de motorzaag. Naar de motieven om in deze tijden van door ontbossing veroorzaakte verdroging, bijna 500 grote beuken om te halen, is het slechts raden.
Nu al merken wij dat patronen van regenbuien aan het veranderen zijn omdat de bossen ontbreken die hen geleiden op hun weg over de planeet. In deze alarmerende tijden een vochtig en rijk oud loofbos onder het mom van โvernieuwingโ plat leggen, grenst aan waanzin. Zelden leken de begrippen vernieuwing en vernieling zo congruent.
Het RVB rept van sentimenten onder de bevolking omdat het een historisch en monumentaal park is. Het is veel meer dan sentimenten. Het is het besef dat niet alleen een dorpsgezicht en een landschap wordt aangetast, maar dat het meest bosarme land op het Europese continent op het punt staat nog armer te worden aan bos.
De voormalige bewoner van Huis Doorn, Keizer Wilhelm van Duitsland, was een enthousiaste houthakker-hobbyist. Hij ging flink tekeer met zijn bijl, tot zijn personeel hem er beleefd op wees dat als hij zo nog even doorging, hij vanaf de weg zichtbaar zou worden tijdens zijn dagelijkse wandelingen in het park. Toen besloot de keizer het een tandje minder te doen.
Het RVB zou een puntje kunnen zuigen aan de inkeer van Wilhelm in deze. Ik zou haast wensen dat de familie van de keizer het totale landgoed weer in bezit zou krijgen. Momenteel bezit zij slechts het mausoleum met de resten van de keizer erin. Het is immers aan de adel te danken dat wij in Nederland nog een aantal respectabele kasteelbossen bezitten met oude bomen. Niet aan het RVB.
En nimmer zou een Hohenzollern het in zijn hoofd halen, het ganse voorvaderlijke bos in een kale vlakte te veranderen en al het hout in planken en spaanders omwille van een โmasterplanโ.
Toen ik mijn artikel over restistant starch (koppig zetmeel) schreef acht jaar geleden, leerde ik dat het ook zit in opnieuw opgewarmde aardappelen en pannekoeken. RS zijn vezels die je lichaam niet opneemt maar waar je darmen van smullen. Het helpt in sterke mate om darmkanker te voorkomen. In Afrika en Zuid-Amerika gaan mensen eerder dood dan hier, maar niet aan darmkanker. Die komt veel minder voor, misschien wel omdat ze daar o a meer bessen en bananen eten. Die zitten vol RS. Maar het zit dus ook in oud brood. Ik kwam op die gedachte omdat pannekoeken ook een soort brood zijn. Ik checkte het op internet en bam, ik bleek gelijk te hebben.
Uit een recent onderzoek aan de Royal Melbourne Institute of Technology blijkt dat oud brood wellicht helpt om dikke-darmkanker te voorkomen. Onderzoekers ontdekten dat RS bijna direct nadat brood gaar en wel uit de oven komt, begint op te bouwen. Hoe ouder het brood, hoe meer RS. RS zijn koolhydraatmoleculen die bestand zijn tegen de verteringsenzymen in de darmen. Het lichaam neemt ze niet op, maar de darmbacteriรซn eten ze wel en die produceren hierdoor plezierige bijproducten. Die gaan overgewicht tegen, ze brengen spijsverteringshormonen in balans, ondersteunen de groei van gezonde cellen in de darmwand. En dat laatste zou zomaar kunnen betekenen dat de de celreacties die tot kanker leiden hinderen, tegenhouden of stoppen.
Veel mensen vinden een toastje lekker, of een croque monsieur, of ze stoppen met het ontbijt een oud sneetje in het broodrooster. Zo lang je toast niet te zwart wordt, is dat een bijzonder goed idee. Dat zwart bevat gesplitste koolwaterstoffen (kankerverwekkend) en hoe bruiner, hoe meer acrylamide (ook kankerverwekkend). Maar een licht geroosterd oud broodje is zelfs gezonder dan vers brood!
Het geheim is, alweer, resistant starch. De Amerikanen roepen al: eat more toast, live more days. Zo simpel is het natuurlijk niet, maar er zit een kern van waarheid in. Croutons die Fransen in hun soep strooien, grissini (soepstengels) van de Italianen, het Zuid-europese dopen van korsten in soep, thee en koffie…wat is dat eigenlijk anders dan RS?
De onderzoekers bakten eerst zelf broden die ze vervolgens gingen opslaan op verschillende manieren. Vervolgens werden ze ingevroren, verpulverd en dit poeder werd met rรถntgenstralen onderzocht op aanwezigheid van RS moleculen. De meeste RS vonden ze in brood dat vijf dagen lang was opgeslagen op een temperatuur van een graad of vier, dus zeg maar de koelkast.
Wacht niet tot je brood beschimmeld is. De gewone broodschimmels (groen en zwart) bevatten te weinig gifstoffen om je gelijk ziek te maken, maar je wordt wel degelijk ziek als je er veel van eet. Gewoon weggooien dus als het zo ver is. Om dit te voorkomen, kun je het brood beter droog laten worden en niet verpakken in plastic. Eet smakelijk!
Zie ook mijn eerdere artikel dat meer uitlegt over wat Resistant Starch doet en waar het allemaal in zit.
Nederlands bekendste Zenleraar heeft een tamelijk uniek boek geschreven. Een boek dat koans uitlegt, las ik niet eerder. Daarom kan ik het niet vergelijken met andere boeken over dit onderwerp. Het leidt mij in de wondere wereld van de koan; ziehier een kort verslag van mijn ontdekkingsreis. Koans bestuderen is nooit een gemakkelijk uitstapje, maar de energie die het savoureren ervan kost, betaalt zich zeker terug. Lees verder over deze raadselachtige leerschool. Lees verder →
[UPDATE] Beste lezers, sinds ruim een week is het benodigde geld ruimschoots binnen. Het onderzoek kan beginnen![UPDATE]
De imposante Broekhuizerlaan in Leersum is Rijksmonument omdat het een van de mooiste en meest karakteristieke beukenlanen van ons land is. Toch dreigen de 1000 bomen die er staan binnenkort te worden gekapt. De boseigenaren beweren dat ze weg moeten omdat ze in slechte conditie zijn, en willen er na de kap linden terug planten. Onafhankelijke experts hebben mij verzekerd dat vrijwel alle bomen in uitstekende conditie zijn. En bij een recente storm regende het takken op de Heuvelrug; op de Broekhuizerlaan viel welgeteld รฉรฉn tak.
Urgenda en de Partij voor de Dieren voerden al actie. De laatste bood de gemeente een petitie aan met meer dan 2000 handtekeningen. Het gevaar van kap is echter nog niet geweken, want het college lijkt de plannen te steunen. Dit staat overigens haaks op de zeer groene gebiedsvisie van provincie Utrecht.
De Bomenstichting heeft โฌ2750 nodig, daarmee kan een onafhankelijke derde partij een onderzoek verrichten dat aan de eigenaren kan worden overhandigd. In het uiterste geval kunnen juridische stappen volgen.
Help de Bomenstichting het geld bij elkaar te krijgen en doneer via www.bomenstichting.nl
โHoe het oerwoud werkt in onsโ zo zou je de titelย The Jungle Effectย kunnen vertalen. Dat wordt hoog tijd, want dit prachtige boek ย uit 2009 van de Californische huisarts Daphne Miller is nooit vertaald. Het geeft antwoord op vragen als:
-Waarom hebben Mexicanen en Afrikanen zo weinig chronische ziekten als kanker en diabetes?
-Waarom zijn IJslanders zo weinig depressief, terwijl het er in het algemeen somber weer is?
-Waarom krijgen oudere vrouwen op Okinawa bijna nooit borstkanker?
Daphne stelde zichzelf zulke vragen toen het haar op begon te vallen dat patiรซnten van Mexicaanse afkomst bovengemiddeld vaak suikerziekte kregen, en Afro-amerikanen bovengemiddeld vaak darmaandoeningen. De reden schrijft zij toe aan verandering van voeding. In het laatste geval bleek het niet alleen te liggen aan het eten in Amerika, als wel aan gemaksvoedsel in grote steden in het algemeen. Want ook bij Afrikanen die in hun eigen land het platteland verlieten, daalde hun weerstand tegen darmkwalen. Daphne reisde naar Afrika, Mexico, Zuid-Europa en Aziรซ en vond overal soortgelijke parallellen. Lees verder →
Van het Pad, prachtige reisverhalen uit Mexico, Duitsland, Tibet, New York en Thailand. Verschenen: oktober 2017. Te koop via frankflippo.nl en bol.com
Esoterie in Begrijpelijke Taal, door Frank Flippo; helder, meeslepend, verhalend. Dit bijzondere boek is te koop op bol.com en via hfflippo@zilvervis.net
Bloeiende postelein. Bron: Flickr, delincarter 
Zilvervis 